Otyłość to zdecydowanie największy problem związany z żywieniem psów. O jego skali najlepiej świadczą liczby – szacuje się, że w gospodarkach rozwiniętych, otyłość dotyka od co czwartego do co trzeciego psa. W Polsce otyłych jest nieco ponad 30% psów. Wielu opiekunów zastanawia się jak odchudzić psa?
Wolisz format wideo? Zachęcamy do oglądania w serwisie Youtube. Treść całego artykułu znajduje się poniżej
Tak samo jak u ludzi, bezpośrednią przyczyną otyłości u psów jest nieprawidłowy bilans energetyczny. Pies przybiera na masie, jeśli wraz z pożywieniem otrzymuje więcej kalorii, niż jest w stanie spalić. W zależności od tego, o ile przekracza swoją masę optymalną, mówimy o:
- nadwadze prostej: gdy masa psa przekracza optymalną o mniej niż 10%,
- nadwadze: gdy masa psa przekracza masę optymalną o od 10% do 20%,
- otyłości: gdy masa psa przekracza jego masę optymalną o 20% lub więcej.
Dlaczego tyle psów jest otyłych?
Najczęstsze przyczyny otyłości u psów mają charakter cywilizacyjny, są to między innymi:
- „siedzący tryb życia”, związany z podobnym trybem życia właścicieli, lub ich nieobecnością przez większą część dnia,
- przekarmianie (przekraczanie zalecanej dziennej dawki),
- przeszacowane normy zapotrzebowania energetycznego. Oznaczałoby to, że karmiąc psy zgodnie z najlepszym stanem obecnej wiedzy, karmimy je po prostu… źle,
- zmiany we florze jelitowej psów.
Skutki otyłości
Wielu właścicieli bagatelizuje problem nadwagi swoich psów. Osoby te twierdzą, że „pies jest dobrze odżywiony” lub „dobrze wygląda”. Oczywiście trudno komuś zabronić prawa do subiektywnych ocen wyglądu, trzeba jednak pamiętać, że otyłość ma również swoje – obiektywne – konsekwencje.
Jakie? Otyłość prowadzi do stanu stałego przeciążenia kręgosłupa i stawów. Skutkiem jest zwiększone ryzyko kontuzji, a dłuższej perspektywie zwyrodnienia. Podobnie jak u ludzi, otyłość negatywnie wpływa na układ krążenia (m.in. sprzyja nadciśnieniu) oraz prowadzi do zaburzeń trawienia.
U psów otyłych częściej występuje cukrzyca i niedoczynność tarczycy. U psów ras dużych otyłość prowadzi do problemów z układem moczowym, u psów ras małych jest czynnikiem ryzyka zapadnięcia się tchawicy.
Jak uniknąć otyłości u psów: na co uważać, czego unikać?
Kontrola wagi psa może być nie lada wyzwaniem – szczególnie, jeśli pies
Dostosuj ilość pokarmu do zaleceń
Nawet jeśli normy potrzeb pokarmowych okażą się zawyżone, to i tak daleko większym problemem jest to, że psy często jedzą więcej, niż wynikałoby to z zaleceń właściwych dla ich rasy, wieku i profilu aktywności.
Zobacz Jak karmić psa? Praktyczny poradnik dla wszystkich właścicieli psów
Częstym błędem jest także pozwalanie psu jeść do woli. To prosta droga do otyłości. Dlaczego? Żyjący w warunkach naturalnych krewni psów nie zawsze mogą cieszyć się stałym dostępem do pokarmu. Zdarzają im się kilkudniowe, wymuszone posty. W związku z tym, kiedy trafi im się posiłek – czyli udane polowanie – biologia „nakazuje” im zjeść wszystko, co mogą. Taka strategia zwiększa szansę na przetrwanie w dziczy, jednak w warunkach obfitości pożywienia jest receptą na kłopoty.
Jeśli uzupełniasz dietę psa innymi pokarmami (przekąskami, „resztkami ze stołu”), odpowiednio zredukuj porcję karmy, tak aby zachować właściwy bilans energetyczny.
Łączysz karmę suchą i mokrą? Przestrzegaj tych zasad
Łączenie karmy suchej i mokrej to jeden z najważniejszych czynników ryzyka występowania otyłości psów. Co ważne, kombinacja obu tych karm nie jest zła sama w sobie. Problemem jest ich łączenie w niewłaściwych proporcjach, a konkretnie: podawanie zbyt dużej ilości suchej karmy.
Karma sucha w porównaniu z karmą mokrą ma kilkukrotnie więcej składników odżywczych w jednostce masy. W efekcie, ma też kilkukrotnie wyższą tzw. gęstość energetyczną, czyli liczbę kalorii w przeliczeniu na jednostkę masy.
Przyjrzymy się temu na przykładzie dwóch typowych karm:
Wartość energetyczna 100 g suchej karmy jest w tym przypadku 3,6 razy wyższa. Podobnej różnicy możesz się spodziewać biorąc dowolną suchą i dowolną mokrą karmę pełnoporcjową.
Oznacza to, że karmy mokrej nie wolno – pod żadnym pozorem – zastępować karmą suchą w proporcjach 1:1. To niemal błyskawiczna droga do otyłości.
Pamiętaj też, aby w takim przypadku dostarczać psu odpowiednio więcej wody.
Uważaj na tłuste przekąski
Zasada jest prosta: im więcej tłuszczu, tym pokarm jest smaczniejszy dla psa. Zależność tę wykorzystują producenci przekąsek, szpikując je dużymi ilościami tłuszczu.
Kłopot w tym, że tłuszcz to podstawowe – i to bardzo wydajne – źródło energii dla psa. Dlatego jeśli Twój pies regularnie dostaje przekąski, powinieneś uwzględnić ten fakt i odpowiednio zmniejszyć porcje karmy.
Domowa dieta – czy sprzyja otyłości?
Badania prowadzone w wielu krajach pokazują niezmiennie jeden podstawowy czynnik ryzyka otyłości od wielu lat. Jest to samodzielne przygotowywanie psom posiłków oraz karmienie tzw. resztkami ze stołu. O przyczynach i skutkach niedoboru witamin u psów przeczytasz tutaj.
Tak jak w przypadku łączenia karmy suchej i mokrej, ryzyko nie jest bezpośrednio związane z samym pokarmem. Samodzielnie przygotowywane posiłki dla psa można prawidłowo zbilansować, ale wymaga to pewnej wiedzy i nakładu pracy – nie tylko na przygotowanie posiłków, ale także na odpowiednie „zaplanowanie” ich.
Dla osób, które jednak chciałyby same przygotowywać psom posiłki, ciekawym rozwiązaniem jest dieta BARF. Jest ona stosunkowo prosta w stosowaniu i jak pokazują badania, zaskakująco dobrze zbilansowana: odsetek otyłych psów karmionych w ten sposób to zaledwie ok. 10%.
Aktywność fizyczna to podstawa
Pies to zwierzę, które ewolucja ukształtowała jako zwierzę aktywne. Nie będąc sprawnym i aktywnym, psowate nie byłyby w stanie zdobywać pożywienia. Mimo tego, że w procesie hodowli człowiek zmieniał psie cechy, to fizjologia większości ras, w tym ich metabolizm, jest „obliczona” na sporą dawkę ruchu.
Najlepszą profilaktyką przed nadwagą są odpowiednie warunki dla aktywności fizycznej. Jeśli jest to niemożliwe – musisz zmniejszyć liczbę kalorii dostarczanych psu. W przeciwnym razie ryzykujesz otyłością swojego ulubieńca.
Uważaj na zbyt późną zmianę karmy z tej dla szczeniąt, na karmę dla psów dorosłych
Karma dla szczeniąt istotnie różni się wartościami odżywczymi od karmy dla psów dorosłych. Karma dla szczeniąt, poza innymi różnicami, dostarcza około 15-20% więcej energii niż karma dla psów dorosłych (głównie poprzez zwiększoną zawartość białka), dlatego zbyt długie żywienie psów karmą szczenięcą może zaburzyć bilans energetyczny zwierząt. Problem ten dotyczy najsilniej ras dużych, gdyż te stosunkowo wcześnie należy „przestawić” z karmy dla szczeniaków na karmę dla zwierząt dorosłych.
Sterylizacja i kastracja – czy sprzyja otyłości?
Problem ten dotyczy w większym stopniu suk, a u jego podłoża leży spadek aktywności zwierzęcia oraz zmiany hormonalne, jakie wywołuje zabieg. Usunięcie gonad to także usunięcie z ustroju zwierzęcia produkowanych przez nie (odpowiednio) estrogenów i testosteronu. Hormony te w szczególności działają hamująco na ośrodek łaknienia w mózgu – brak tego „hamulca” powoduje, że zwierzę chce więcej jeść.
Jak odchudzić psa, czyli leczenie otyłości
Podobnie jak u ludzi, rozwiązania problemu otyłości można szukać po obu stronach bilansu energetycznego:
- dostarczając psu mniej kalorii,
- lub zapewniając mu lepsze warunki do ich spalania (głównie poprzez aktywność fizyczną).
A jako że najczęściej przyczyny otyłości faktycznie leżą po obu stronach tego bilansu, to jej leczenie również odbywa się wielotorowo.
Jeśli mamy do czynienia z nadwagą prostą (masą większą od optymalnej o mniej niż 10%), to postępowanie jest stosunkowo najprostsze. Sprowadza się ono do zwiększenia aktywności psa oraz zmniejszenia ilości karmy (jeśli dostawał jej zbyt wiele) lub stosowania karmy dostarczającej mniejszej ilości kalorii.
Leczenie otyłości powinno zawsze odbywać się pod nadzorem lekarza weterynarii. Punktem wyjścia jest ważenie psa oraz ustalenie optymalnej masy danego psa (to ostatnie nie zawsze jest oczywiste). Lecząc nadwagę u psów, lekarze weterynarii najczęściej zalecają jednocześnie:
- zmianę trybu życia psa na bardziej aktywny (co najczęściej wymaga tego samego także od właściciela)
- zmianę pokarmu na mniej kaloryczny; jeśli pies jest przekarmiany, konieczne będzie także ograniczenie ilości pokarmu
- wprowadzenie karmy lub suplementów wspomagających odchudzanie. Mogą one zmniejszać apetyt na kilka sposobów: ograniczając wchłanianie wybranych składników pokarmowych czy stymulując określone procesy fizjologiczne.
Jeżeli przyczyną nadwagi u Twojego psa są zmiany we florze jelitowej, rozwiązaniem mogłaby być właściwa suplementacja pro- i prebiotykami.
Zmieniając karmę na niskokaloryczną lub wspomagającą odchudzanie, rób to stopniowo: przez kilka zmniejszaj ilość dotychczasowej karmy, wprowadzając na jej miejsce tę wspomagającą odchudzanie. Gwałtowna zmiana karmy może spowodować biegunkę (dotyczy to zresztą generalnie zmiany karmy, nie tylko ze zwykłej na dietetyczną).
A jeśli szukasz dietetycznej karmy, może zainteresują Cię nasze niskokaloryczne produkty.
